به گزارش مدیرسا یادداشت/مهدی پازوكی- اقتصاددان
بودجه سال ۱۳۹۸ بزودی توسط دولت به مجلس تقدیم می گردد. بودجه عبارت است از حساب دخل و خرج دولت در یك بازه زمانی كه طبیعتاً یك بخش منابع و بخش دیگر مخارج هستند.
در بخش درآمدها، منابع اصلی تأمین درآمد دولت ایران عمدتاً روی دو منبع نفت و مالیات ها متمركز شده است. از سویی با عنایت به فشار تحریم های اخیر، طبیعی است كه درآمدهای دولتی از نفت كاهش خواهد یافت. از جانب دیگر، كشور با مشكلات اقتصادی روبه رو است كه اهم آن بی انضباطی اقتصادی می باشد. بخشی از این بی انضباطی پولی در سیستم بانكی كشور است كه سبب گسترش قارچ گونه بانك های خصوصی و موسسات مالی شده كه چاره این بی انضباطی پولی، استقلال و اقتدار بانك مركزی است.
دومین بی انضباطی مالی را در سند بودجه مشاهده می نماییم. این بی انضباطی را می توان در طرح های عمرانی مورد تایید مجلس دید. برای مثال مجلس شورای اسلامی در بخش راه و ترابری، ۵۲ طرح عمرانی را تغییر عنوان داد و سبب شد هزاران میلیارد تومان هزینه برای كشور تولید شود. اعتقاد عمیق كارشناسی دارم كه به هیچ وجه طرح های عمرانی كشور از تعداد كنونی نباید بیشتر شود و افزایش پیدا كند.
برپایه آمارها اگر هیچ پروژه جدیدی در كشور آغاز نشود، پروژه های نیمه كاره كنونی ۲۵ سال زمان خواهد برد كه به آخر برسد، ازاین رو نمایندگان مجلس باید در سطح ملی فكر كنند و منافع ملی مردم ایران برای آنها اهمیت داشته باشد و نباید در تصویب بودجه به دنبال منافع محلی و منطقه ای باشند.
به عنوان فردی كه طرفدار سیاست عدم تمركز و دادن اختیار به استان ها است، معتقدم باید در شرایط كنونی بخردانه تصمیم بگیریم. زمانی كه منابع دولت محدود است، باید منافع كل كشور را در اولویت قرار دهیم. اگر فروش نفت در سال آینده به روال سه ماهه گذشته باشد بطور قطع درآمدهای نفتی كاهش پیدا خواهد نمود. این شرایط ایجاب می كند كه انضباط مالی را در سند بودجه رعایت كنیم؛ ازاین رو باید از به وجود آمدن طرح های جدید جلوگیری كرد و حتی اگر نمایندگان مجلس به این روند پایبند نبودند، شورای نگهبان باید در این مسئله ورود كند. اگر نمایندگان مجلس عناوین طرح ها را به روال سال پیش تغییر دادند، شورای نگهبان نباید آنها را به تایید نهایی برساند چونكه به ضرر كشور و مردم خواهد بود.
شورای نگهبان باید در این موارد ورود كند و ملی بیندیشد و جلوی هزینه های غیرضروری كشور را بگیرد. تغییر طرح ها به این گونه است كه در یك سال طرح عمرانی راه آهن تهران به اصفهان تصویب شده است و در بودجه سال بعد این طرح عمرانی به نام خط راه آهن تهران- اصفهان- اهواز نام گرفته است. نمونه دیگر راه آهن آمل- لاهیجان بوده و در سال بعد تهران هم به آن اضافه شده است. در حالیكه چهار بانده شدن راه تهران – آمل حدود ۳۰ سال است كه تمام نشده و ۱۰ كیلومتر از آن باقی مانده و الان پروژه راه آهن هم برای آن تعریف شده است.
ابتدا باید پروژه های موجود را به اتمام رساند و بعد از آن پروژه های دیگر را تعریف كرد. سال آینده انتخابات مجلس برگزار می گردد و امكان دارد این انتخابات بر رفتار برخی نمایندگان برای تصویب بودجه تاثیر بگذارد. بعید نیست كه بعضی از نمایندگان به دنبال منافع محلی و منطقه ای خود باشند، در حالیكه منافع كلی حكم می كند كه هیچ پروژه جدید عمرانی به تصویب نرسد. برپایه آماری كه سازمان نوسازی مدارس كشور داده است ۳۰ درصد مدارس كشور دارای ایمنی لازم نیستند. نمایندگان مردم در خانه ملت باید این موراد را در نظر بگیرند و با نگاهی ملی، بودجه را به تصویب برسانند.
