مدیرسا: سرانجام پس از مدت ها بلاتکلیفی و سرگردانی صاحبان کامیون های وارداتی و دپوی ۶۰۰۰ دستگاه در گمرکات، با ورود دادستانی و صدور مصوباتی در این رابطه با تعیین مهلت، دستگاه های مربوطه مکلف به تعیین تکلیف و ترخیص این کامیون ها شدند.
به گزارش مدیرسا به نقل از ایسنا، ماجرای کامیون های وارداتی به مصوبه نوسازی ناوگان حمل و نقل عمومی برمی گردد که در همین رابطه در سال ۱۳۹۸ و بر طبق ماده ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه، شرایط واردات این کامیون ها از طرف وزیر وقت راه و شهرسازی به گمرک اعلام می شود و پس از آن سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و وزارت صنعت، معدن و تجارت طی ابلاغیه هایی شرایط واردات همچون ردیف تعرفه کامیون های وارداتی، نحوه واردات، کامیون های اسقاطی، مجوزهای قانونی و مقرراتی و همین طور تایید منشأ این کامیون ها را مشخص و ابلاغ می کنند.
اما به هر صورت جهت ترخیص این کامیون ها مجوزهایی مانند تائیدیه سازمان ملی استاندارد و یا محیط زیست نیز لازم که گمرک بتواند پس از کنترل، در کنار رعایت مقررات نسبت به ترخیص اقدام نماید.
دپوی ۳۶۴۳ دستگاه تا دو ماه پیش
ولی در ادامه این جریان با موانع بسیاری و اعتراض صاحبان این کامیون ها مواجه گردید و اختلاف نظرهایی بین دستگاه های مربوطه همچون گمرک و وزارت راه و شهرسازی وجود داشت و مانع از ترخیص این کامیون ها بود؛ بطوریکه در تیرماه سال جاری گزارش معاون فنی گمرک ایران نشان داد که ۳۶۴۳ دستگاه کامیون در گمرکات رسوب کرده که ۲۵۵۹ دستگاه از آنها حتی به گمرک اظهار نشده و ۱۰۸۴ دستگاه نیز با وجود اظهار امکان ترخیص پیدا نکرده بود.
دو طرف توافق کردند، ولی باز هم اتفاقی نیفتاد
براین اساس جهت رفع موانع، پیشنهاداتی از طرف گمرک به سازمان راهداری ارائه شد که همچون آن ارائه شماره شاسی کامیون های اسقاطی بعد از ترخیص و پیش از شماره گذاری با ناجا، پذیرش مغایرت های جزئی در مشخصات کامیون ها با اسناد ابرازی، موکول کردن ارائه کدرهگیری بانک به پس از ترخیص کامیون از گمرک و همین طور استقرار نمایندگان سازمان راهداری در امتداد رفع مشکلات موجود بر سر راه ترخیص کامیون های وارداتی بود که در نهایت دو پیشنهاد مورد پذیرش قرار گرفت.
ورود دادستانی و گرفتن تصمیم
اما در روز های اخیر معاونان دادستان تهران طی بازدیدی از گمرک در جریان کامیون های وارداتی قرار گرفتند و در این رابطه تصمیماتی اتحاذ شده است.
بر این اساس، معاون فنی گمرک طی گزارشی به دادستان عمومی و انقلاب تهران ابعاد مختلف این مساله و مصوبات مربوطه را اعلام نموده است.
میلیون ها دلار سرمایه درحال از میان رفتن است
اعلام معاون فنی گمرک از این حکایت دارد که با وجود گذشت دو ماه از توافق صورت گرفته، پیشرفت چندانی در ترخیص صورت نگرفته است؛ بطوریکه بنا بگفته ارونقی، تسهیل و تسریع در ترخیص کامیون های وارداتی حاصل نشده و میلیونها دلار سرمایه وارد شده به کشور در وضعیت نامناسب جوی درحال از میان رفتن است و علاوه بر خسارات مادی، این امر موجب ضرباتی به صاحبان اصلی کالاها شده است.
افزایش تعداد کامیون ها به ۶۰۰۰ دستگاه
این در حالیست که گزارش اعلامی معاون فنی گمرک نشان میدهد که تعداد کامیون های وارداتی از دو ماه قبل تا حالا به ۶۰۰۰ دستگاه بالا رفته که بیش از ۱۲۰۰ دستگاه فقط در گمرک تهران رسوب کرده است.
همین طور بررسی ها حاکی از آنست که بیش از ۷۰ کامیون های وارداتی موجود در گمرکات کشور، هنوز به گمرک اظهار نشده اند که لازم است دلیل این امر بررسی شود.
بگفته ارونقی، گرچه گفته شده است این کامیون ها بدلیل عدم صدور ثبت سفارش، به گمرک اظهار نشده اند ولی صحت و سقم این مساله باید به طور دقیق بررسی شود. بدیهی است عدم اتخاذ تصمیم لازم در این خصوص، کامیون های رسوبی را در آستانه متروکه شدن قرار داده است.
برند کامیون ها چیست؟
جزییات بیشتر در این رابطه از اسناد اولیه و ترانزیتی کامیون ها نشان میدهد که کامیون های وارداتی اکثرا از برندهای معتبر اروپایی مانند DAF (هلند)، Renault (فرانسه) و Volvo (سوئد) هستند که مطابق قوانین و مقررات مربوطه با واردات این کامیون ها موافقت شده، ولی ترخیص آنها از گمرکات با مشکلات زیادی روبه رو شده است و بیشتر این کامیون ها توسط تعدادی از شرکت های حمل و نقل وارد و حتی اظهار شده اند.
موانع ترخیص کجاست؟
گزارش معاون فنی گمرک ایران درباره موانع ترخیص و جریان طولانی شدن پروسه ترخیص کامیون های وارداتی نیز به چند دلیل اشاره دارد از جمله: عدم صدور ثبت سفارش و به تبع آن عدم امکان اظهار کامیون به گمرک، عدم مراجعه تعدادی از واردکنندگان جهت اظهار و انجام تشریفات گمرکی، تطویل در صدور مجوزهای قانونی و مقرراتی مربوطه جهت ترخیص کالا همچون مجوزهای استاندارد و محیط زیست، طولانی بودن روند استعلام از نمایندگی های مربوطه، طولانی بودن روند استعلام ارزش تعدادی از کامیون ها از گمرک و عدم ارائه کدرهگیری بانک به گمرک اجرائی.
در نهایت باتوجه به بازدید هفته جاری که توسط معاونان دادستان انجام و تشکیل جلسه ای که صورت گرفته ۱۵ بند برای ترخیص فوری کامیون ها در دستور کار قرار گرفته است که طی آن تکالیفی بر عهده دستگاه های مربوطه همچون وزارت صمت، راه و شهرسازی، گمرک، سازمان استاندارد، محیط زیست و بانک مرکزی قرار گرفته که به شرح زیر است.
وظایف وزارت راه و شهر سازی و مهلت سه روزه
بر این اساس سازمان راهداری موظف است ظرف حداکثر سه روز کاری، نسبت به بررسی نامه های حاوی شناسه کالای واصله اقدام و لیست آمار هفتگی متضمن شماره نامه دریافتی، تاریخ ثبت نامه واصله و تاریخ بررسی و تأیید شناسه ارائه شده را به گمرک و دادستانی تهران اعلام نماید.
همین طور باتوجه به اینکه طبق اصلاحیه ابلاغ شماره ۰۲/۱۰۰/۷۲۶۱۲ مورخ ۱۶/۵/۱۳۹۸ شرایط و ضوابط ذیل ماده‌ی (۲) بخشنامه اجرائی بند (ث) ماده ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور تصریح شده ” نرخ تعرفه تعهد انجام خدمات بعد از فروش توسط شرکت یا کارخانه دارای حق قانونی ارائه خدمات فوق، برای کامیون های وارداتی به میزان حداکثر سه (۳) درصد ارزش سیف کامیون مذکور در سامانه‌ی TSC گمرک ایران از همان مارک و مدل تعیین می گردد” و نمایندگی های خدمات بعد از فروش در این خصوص بصورت سلیقه ای عمل کرده و تعدادی از نمایندگی های خدمات بعد از فروش، ارائه خدمات خودرا به ارائه حواله کامیون توسط واردکننده یا غیره مشروط می کنند یا مبالغ بیشتری را از واردکنندگان مطالبه می کنند، وزارت راه و شهرسازی مکلف است به قید فوریت نسبت به ابلاغ مجدد مراتب فوق به نمایندگی های بعد از فروش اقدام و نتیجه را بصورت مکتوب به دادستانی عمومی و انقلاب تهران منعکس کند.
همین طور سازمان راهداری نسبت به پیگیری عقد قرارداد خریداران کامیون های وارداتی با واردکنندگان بند (ج) تبصره ذیل ماده‌ی (۲) بخشنامه اجرائی بند “ث” ماده‌ی ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور در قالب قوانین موضوعه همچون قانون مدنی و قانون تجارت اقدام و فرمت قرارداد مربوطه را به دادستانی عمومی و انقلاب تهران ظرف حداکثر دو هفته ارائه کند.
از طرف دیگر شرکت ایران خودرو دیزل ظرف یک هفته نسبت به اعلام مستندات لازم جهت عدم ارائه خدمات بعد از فروش برای کامیون های وارداتی با برند “مرسدس بنز” به سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای جهت منعکس نمودن موضوع به دادستانی عمومی و انقلاب تهران اقدام نماید.
جریان وظایف وزارت صمت
همین طور مقرر شده است که دفتر مقررات صادرات و واردات وزارت صنعت، معدن و تجارت و مراجع مربوطه مکلف هستند از تاریخ دریافت درخواست تمدید ثبت سفارش های تاریخ منقضی، نسبت به بررسی موضوع اقدام و ظرف حداکثر سه روز کاری، نسبت به تمدید ثبت سفارش های تاریخ گذشته با رعایت مقررات مربوطه اقدام نماید.
تکلیف بانک مرکزی در وثیقه چیست؟
اما برای بانک مرکزی نیز تکالیفی در نظر گزفته است؛ بطوریکه باتوجه به اعلام این مورد که بانکهای عامل جهت صدور کد رهگیری بانک (کدساتا) برای کامیون های وارداتی، نسبت به گرفتن تضامین نقدی یا ضمانتنامه بانکی به میزان ۳۵ درصد ارزش کالا اقدام می کند که در این خصوص هیچ نوع مستند متقنی توسط نماینده بانک مرکزی در جلسه برگزارشده ارائه نشد، از طرف دیگر تامین ارز این کامیون ها توسط بانک مرکزی با ارز نیمایی یا ترجیحی صورت نمی پذیرد و همین طور تمامی کامیون های وارداتی در گمرکات کشور تخلیه شده و دارای قبض انبار معتبر هستند، بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران ظرف حداکثر سه روز کاری نسبت به ارائه مستند گرفتن این وثیقه ۳۵ درصد به طور مکتوب به دادستانی عمومی و انقلاب تهران اقدام نماید و با توجه به این که از طرف نمایندگان حاضر در جلسه‌ی مربوطه مقرر گردید این وثیقه، به طور چک از صاحبان کالا گرفتن گردد، چنانچه مستندات لازم در این خصوص وجود نداشته باشد، ضمن بررسی منشأ ارز کامیون های وارده طبق روال جاری بانک، نسبت به حذف گرفتن وثیقه مربوطه اقدام و مراتب را بقید فوریت به بانکهای عامل ابلاغ نماید.
وظایف محیط زیست و استاندارد
در ارتباط با تکالیف محیط زیست و سازمان ملی استاندارد نیز مواردی تعیین شده است.
با توجه به این که طبق شرایط و ضوابط تبصره ذیل ماده‌ی (۲) بخشنامه اجرائی بند(ث) ماده ۳۰ قانون احکام دائمی برنامه های توسعه کشور، کامیون های وارداتی باید “از نظر ایمنی، کیفیت و آلایندگی های محیط زیست با استانداردهای روز و الزامی در زمان ساخت که مورد تأیید مراجع ذیربط بوده، انطباق داشته باشند.” سازمان محیط زیست، نسبت به اعلام ضوابط کلی خود به سازمان استاندارد برای کامیون های وارداتی اقدام تا سازمان استاندارد در هنگام بازرسی های صورت گرفته برای صدور مجوز ترخیص استاندارد، ضوابط مزبور را ملحوظ نظر قرار دهد؛ همین طور سازمان محیط زیست مکلف است ظرف حداکثر سه روز کاری نسبت به اعلام مستند صدور مجوز ترخیص برای کامیون های وارداتی را پیش از صدور پروانه گمرکی به دادستانی عمومی و انقلاب تهران اعلام و در صورتیکه مستندی در این خصوص وجود ندارد صدور مجوز نهایی محیط زیست را به پس از ترخیص کامیون و پیش از شماره گذاری موکول کند.
سازمان ملی استاندارد مکلف است باتوجه به اعلام آمادگی گمرک جهت استقرار در گمرکات، نسبت به اعزام نماینده خود جهت استقرار فوری در گمرکات محل دپوی کامیون های وارداتی ظرف حداکثر یک هفته اقدام و مجوزهای ترخیص صادره از طرف این سازمان باید ظرف سه روز کاری صادر و جهت ترخیص یا عدم ترخیص کامیون به گمرک مربوطه اعلام گردد. بدیهی است چنانچه نیاز به مدت زمان بیشتری جهت آزمون کامیون های وارداتی باشد سازمان ملی استاندارد مکلف است مراتب را مستنداً به دادستانی عمومی و انقلاب تهران منعکس تا مورد رسیدگی واقع شود.
تکالیف چند گانه گمرک در ترخیص کامیون های دپو شده
در جریان تعیین تکلیف کامیون های دپو شده چند تکلیف برای گمرک تعیین شده است.
گمرک ایران مکلف است نسبت به حمل یکسره کامیون های وارده به گمرکات مرزی کشور، بدون تخلیه و با رویت ثبت سفارش مربوطه اقدام نماید. بدیهی است تمدید ثبت سفارش برای ترانزیت کامیون های وارداتی، نیاز نبوده و اعمال کلیه قوانین و مقررات موضوعه بعد از اظهار کالا به گمرک، در گمرکات مقصد انجام می شود.
از ایستایی های مربوط به انجام تشریفات گمرکی کامیون های وارداتی، بررسی اظهارنامه های مربوطه توسط کارشناسان مجازی گمرکات می باشد که لازم است گمرک ایران ترتیبی اتخاذ نماید چنانچه کارشناسان مجازی بررسی کننده اظهارنامه ظرف حداکثر چهار روز کاری نسبت به بررسی و اعلام نظر نهایی درباب اظهارنامه های ارجاعی اقدام ننمایند گمرک محل ضمن بررسی فوری اظهارنامه و حصول اطمینان از رعایت مقررات مربوطه، نسبت به صدور پروانه الکترونیکی اقدام نماید.
باتوجه به عدم شفاف بودن حقوق ورودی کامیون های وارداتی، گمرک ایران مکلف است نسبت به محاسبه‌ی حقوق ورودی و مالیات بر ارزش افزوده کامیون های وارداتی اقدام و مراتب را برای اطلاع عموم و همین طور رعایت توسط گمرکات کشور، به گمرکات مجری ابلاغ کند.
گمرک ایران مکلف است حداکثر ظرف سه روز کاری، نسبت به اعلام مستند اعمال ارزش نو برای کالای وارداتی جهت کامیون های وارده به طور مکتوب به دادستانی عمومی و انقلاب تهران اقدام نماید، همین طور در موعد اعلام شده ارزش نو کامیونهای وارداتی را برای اطلاع عموم منتشر نموده و به گمرکات اجرائی کشور ابلاغ نماید و به گمرکات کشور تفویض گردد با درنظر گرفتن جمیع جهات نسبت به بررسی ارزش معاملاتی کامیون ها که طبق سیاهه خرید به گمرکات اظهار شده اند اقدام نموده و در صورت مناسب بودن ارزش معاملاتی کامیون های اظهار شده، مستند به ماده ۱۸۳ بخشنامه اجرائی قانون امور گمرکی از گرفتن جریمه خودداری کند.
گمرک ایران مکلف است چنانچه نیاز به استعلام از نمایندگی خدمات بعد از فروش برای مدل یا بقیه مشخصات کامیون ها باشد، ظرف حداکثر دو روز کاری استعلام مربوطه را انجام دهد. نمایندگی های خدمات بعد از فروش نیز مکلف اند در هنگام پاسخگویی به گمرک، رونوشت نامه را به مراجع ذیربط همچون سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای، سازمان استاندارد، سازمان محیط زیست و… بدهند تا نیاز به استعلام مجدد توسط سازمان های مربوطه نبوده و مراجع ذیربط همان پاسخ را ملاک عمل قرار دهند.
در این مصوبات اعلام شده است که با توجه به این که برخی واردکنندگان کامیون ها ارزش و حقوق ورودی مربوط به کامیون های اظهاری را بیشتر از میزان واقعی اظهار نموده و برمبنای آن هنگام واگذاری، هزینه های خودرا دریافت می کنن و پس از ترخیص کالا، درخواست استرداد اضافه پرداختی را می نمایند، گمرک ایران ترتیبی اتخاذ نماید تا هنگام اظهار کامیون های وارده چنانچه مبالغی بیشتر از میزان واقعی اظهار گردد مراتب را به اظهارکننده ابلاغ نمایند و صاحب کالا مکلف است درصورتی که نیاز به استرداد مبالغ مربوطه می بیند طی صدور اصلاحیه، حقوق ورودی و عوارض پرداختی طی اصلاحیه کم شود و درغیر این صورت طی کامنت سیستمی اعلام نماید حق هرگونه استردادی درباب مبالغ اضافه پرداختی پس از ترخیص کامیون را از خود سلب نموده و هیچگونه ادعایی در این خصوص نخواهد داشت؛ همین طور لازم است گمرک ایران فهرست استرداد حقوق ورودی مربوط به کامیونهای وارداتی به شرح فوق را بصورت ماهیانه و به طور مکتوب به دادستانی عمومی و انقلاب تهران منعکس تا مورد بررسی و رسیدگی قرار گیرد.
مهلت ۴ روزه برای انبارها
شرکت انبارهای عمومی و خدمات گمرکی ایران نیز مکلف شده است ظرف چهار روز کاری نسبت به اعلام نرخ انبارداری کامیون های وارداتی در انبارهای مراجع تحویل گیرنده کشور به طور مکتوب به دادستانی عمومی و انقلاب تهران اقدام و هزینه انبارداری را در کلیه موارد طبق نرخ های اعلامی محاسبه و دریافت کند.
منبع: modirsa.ir
