مدیرسا: مدیرسا: بر اساس گزارش شامخ، شاخص میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی در دی ماه بعد از حذف اثر فصلی مقدار ۴۳.۲ محاسبه شده که کمترین مقدار طی ۵۸ ماه اخیر از اسفند ۹۸ است.
به گزارش مدیرسا به نقل از مهر، شاخص مدیران خرید کل اقتصاد در دی ۱۴۰۳ پس از تعدیل فصلی ۴۷ برآورد شده و برای دومین ماه متوالی هشدار تعمیق رکود در اقتصاد را صادر کرده است. شیب کاهش این شاخص گرچه نسبت به آذرماه کمتر شده است؛ اما بازهم از وضعیت نامساعد کسب وکارها حکایت دارد.
اطلاعات انتشار یافته از طرف مرکز پژوهش های اتاق ایران نشان میدهد در دی ماه شاخص «میزان تولید محصول یا ارائه خدمت» کل اقتصاد برای دومین ماه متوالی کاهشی بوده و شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» کل اقتصاد برای نهمین ماه متوالی کاهش پیدا کرده است.
بررسی های نشان دهنده اینست که شاخص «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» برای یازدهمین ماه متوالی کاهشی است؛ درحالی که شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» بازهم در سطوح بالا به ثبت رسیده است.
همچنین در دی ماه، شاخص «میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی» دومین رکورد پایین در دوره ۵۸ ماهه شامخ را به ثبت رسانده و شاخص «موجودی محصول غائی در انبار یا کارهای درحال تکمیل» نیز برای پنجمین بار از شروع سال کمتر از محدوده ۵۰ قرار گرفته است.
البته باوجود روایت نامساعد شامخ از کلیت اقتصاد، اوضاع این شاخص در بخش صنعت بهبود قابل توجهی نسبت به آذرماه داشته و از ۴۷ به ۵۳ رسیده است. بنظر می رسد محرک بهبود شامخ بخش صنعت، نزدیک شدن به انتها سال و انتظارات تورمی مشتریان باشد.
شاخص مدیران خرید ترکیبی کل اقتصاد
بر اساس آخرین نظرسنجی انجام شده درباب شاخص مدیران خرید (PMI) در اقتصاد ایران، این شاخص در دی ماه سال جاری به ۴۴.۹ رسیده که نشان میدهد که رشد کارهای اقتصادی در این ماه برای دومین ماه متوالی کاهشی بوده و نرخ کاهش کمی کمتر از ماه قبل است.
این شاخص بعد از تعدیل فصلی معادل ۴۷ برآورد شده که حاکی از آنست که میزان کارهای اقتصادی در این ماه نیز برای دومین ماه متوالی کاهشی بوده است البته با نرخ کمتری نسبت به ماه قبل (۴۵.۷) کاهش داشته است. بااین حال از شروع سال برای هفتمین بار، رکود و قرار گرفتن در محدوده کمتر از ۵۰ را ثبت کرده است.
شاخص «میزان تولید محصول یا ارائه خدمت» در دی ماه پس از تعدیل فصلی، معادل ۴۷.۴ محاسبه شده و برای دومین ماه متوالی کاهشی است. با ادامه بی ثباتی قیمتی و نوسانات افزایشی شدید قیمت ارز و قطعی های برق، روند فعالیت در خیلی از کسب وکارها کاهشی شده و برای هشتمین بار از شروع سال کمتر از محدوده ۵۰ قرار گرفته است.
در همین حال افزایش شدید قیمت ارز و به تبع آن افزایش تورم قیمت نهاده ها و کاهش توان مالی، تقاضای ضعیف مشتریان (در بخش خدمات و کشاورزی و ساختمان) را به همراه داشته است، بطوریکه شاخص «میزان سفارشات جدید مشتریان» کل اقتصاد در دی ماه، بعد از حذف اثر فصلی، معادل ۴۶.۷ برآورد شده است و برای نهمین بار از شروع سال تا حالا کاهشی و کمتر از محدوده ۵۰ قرار گرفته است.
بی ثباتی اقتصادی، نوسانات ارزی و عدم اطمینان به آینده، خیلی از مشتریان را در تصمیم گیری برای خرید محتاط کرده و سفارشات خودرا به تعویق انداخته اند. همچنین، ادامه کاهش صادرات و مشکلات ناشی از قوانین مخل سبب افت تقاضای خارجی شده است. بطوریکه شاخص «میزان صادرات کالا یا خدمت» بعد از حذف اثر فصلی عدد ۴۷.۰ را به ثبت رسانده و بازهم مانند دوره های گذشته ادامه سیر نزولی خودرا حفظ نموده است.
شاخص «موجودی مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» در دی ماه بعد از حذف اثر فصلی، ۴۶.۹ محاسبه شده است و برای یازدهمین ماه متوالی در سری تعدیل شده کاهشی است. نوسانات افزایشی قیمت ارز طی ماه های اخیر و حذف ارز نیمایی در شرایطی که خیلی از شرکتها با کمبود نقدینگی و مشکلات مالی روبرو هستند، کسب وکارها را با مشکلات تامین مواد اولیه مواجه کرده است.
بر همین اساس شاخص «قیمت مواد اولیه یا لوازم خریداری شده» با مقدار ۸۲.۰ بازهم در سطوح بالای خود به ثبت رسیده است. نوسانات ارزی و افزایش قیمت مواد اولیه وارداتی نیز هزینه های تولید را بالا برده و تولیدکنندگان را با مشکلات تامین مواد اولیه مواجه کرده است. این وضعیت نشان دهنده ادامه فشارهای قیمتی، نوسانات ارزی، مشکلات تامین مواد اولیه و محدودیت های تجاری است که بر هزینه های تولید اثرگذار بوده است.
با افزایش فشار هزینه های تامین نهاده ها بر شرکت ها، شاخص «قیمت محصولات تولیدشده و خدمات ارائه شده» با عدد ۵۸.۲ افزایشی است بااینکه به سبب تقاضای ضعیف مشتریان، افزایش قیمت های فروش، هنوز به شدت افزایش قیمت نهاده ها نبوده و پیش بینی می شود با وقفه زمانی در زنجیره تولید صنایع و خدمات کسب وکارها طی ماه های آینده خیلی از محصولات و خدمات با افزایش بیشتری در قیمت های فروش روبرو باشند.
شاخص «میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی» در دی ماه بعد از حذف اثر فصلی مقدار ۴۳.۲ محاسبه شده است و دومین کمترین مقدار خودرا در سری تعدیل شده کل اقتصاد و کمترین مقدار طی ۵۸ ماه اخیر از اسفندماه ۹۸ را به ثبت رسانده است. بی ثباتی اقتصادی و نوسانات ارزی موجب تشدید رکود در کسب وکارها شده تا خیلی از بنگاه ها به ویژه در بخش خدمات و کشاورزی به سبب افت درآمد و سودآوری، برای کاهش هزینه های خود در استخدام نیروی انسانی جدید محتاط باشند. از طرفی به سبب عدم تناسب حقوق دستمزد با فشار افزایش هزینه های زندگی، نیروی انسانی علاقه ای به اشتغال در سطوح پایین درآمدی ندارد.
شاخص «موجودی محصول غائی در انبار یا کارهای درحال تکمیل» ۴۶.۸ محاسبه شده است و برای پنجمین بار از شروع سال کمتر از محدوده ۵۰ قرار گرفته است. افزایش قیمت ارز موجب بالا رفتن هزینه واردات مواد اولیه و تجهیزات تولید شده و تولیدکنندگان را در تامین مواد اولیه با مشکل مواجه کرده است، از طرفی کمبود انرژی نیز که موجب کاهش فعالیت شرکتها در سطوح پایین ظرفیت تولید شده بود کاهش تولید طی ماه گذشته را به همراه داشته که موجب کاهش سطح موجودی محصول شده است و درنهایت شرکتها برای تحویل سفارشات از موجودی انبار به میزان بیشتری بهره برده اند.
شاخص «میزان فروش کالاها یا خدمات» در دی ماه بعد از حذف اثر فصلی، ۴۹.۲ ثبت شده است که برای دومین ماه متوالی کاهشی است بااینکه نرخ کاهش نسبت به ماه قبل کمتر است، اما در مقایسه با ماه مشابه یعنی دی ماه سال قبل (۵۱.۲)، شاخص مقدار کمتری را به ثبت رسانده است.
مقدار شاخص «انتظارات در مورد میزان فعالیت اقتصادی در ماه آینده» بعد از حذف اثر فصلی ۵۳.۷ محاسبه شده است. این شاخص بااینکه در مقایسه با ماه قبل بهتر شده است اما به اعتقاد فعالان اقتصادی به سبب ریسک ها و نااطمینانی نسبت به شرایط بی ثبات قیمتی و قیمت ارز، انتظارات خوش بینانه برای پایان سال، در مقایسه با سال قبل کمتر است.
شاخص مدیران خرید بخش صنعت
بر اساس داده های به دست آمده از بنگاه های بخش صنعت، شاخص مدیران خرید بخش صنعت در دی ۱۴۰۳، معادل ۵۰.۶ برآورد شده است که شاخص نسبت به ماه قبل بهتر شده است. این شاخص که در ماه قبل (۴۴.۸) به سبب قطعی های گسترده برق به کمترین مقدار ۵ ماهه خود رسیده بود، در دی ماه با کمی بهبود در سفارشات و تولید در ناحیه مرزی ۵۰ قرار گرفته است، بااین حال به سبب افزایش قیمت ارز، ازنظر بیشتر تولیدکنندگان شرایط مشابه ماه قبل ارزیابی شده؛ اما شاخص مذکور بعد از تعدیل فصلی، برای ماه دی معادل ۵۳ برآورد شده است که باتوجه به کاهش شدیدی که در بخش تولید در ماه قبل در بیشتر صنایع وجود داشته، کمی بهبود در وضعیت قطعی برق و سفارشات سبب شده تا شاخص در مقایسه با ماه قبل بهتر باشد.
شاخص «مقدار تولید محصولات» در دی ماه بعد از تعدیل فصلی، ۵۲.۷ محاسبه شده است و نسبت به ماه قبل (۴۴.۷) افزایش داشته است. بااینکه در شاخص تعدیل نشده بیشتر شرکتها شرایط را مانند ماه قبل ارزیابی کرده اند؛ اما به سبب نیمه تعطیل بودن کارخانه ها، کاهش شدیدی که طی ماه گذشته در بخش تولید وجود داشت، کمی بهبود در شرایط، شاخص تعدیل شده را در محدوده بالاتر از ۵۰ قرار داده است اما بازهم خیلی از شرکتها با قطعی برق روبرو هستند و درعین حال افزایش شدید قیمت ارز بر هزینه های تامین نهاده های تولید، تأثیر منفی گذاشته است.
شاخص «میزان سفارشات جدید» در دی ماه بعد از تعدیل فصلی، ۵۶.۴ ثبت شده است، این شاخص باتوجه به نزدیک شدن به انتها سال و انتظارات تورمی مشتریان، در مقایسه با ماه قبل (۴۷.۴) افزایش داشته است.
شاخص «موجودی مواد اولیه» در دی ماه، بعد از تعدیل فصلی، معادل ۴۶.۶ برآورد شده است. این شاخص برای یازدهمین ماه متوالی از اسفند سال قبل با کاهش همراه بوده است. افزایش شدید قیمت ارز، افزایش هزینه های تامین مواد اولیه را بهمراه داشته است و هم زمان با حذف ارز نیمایی خیلی از شرکتها با مشکل تامین ارز موردنیاز مواد اولیه روبرو هستند.
افزایش قیمت ارز منجر به ادامه تورم قیمت مواد اولیه شده است، بطوریکه شاخص «قیمت خرید مواد اولیه» در دی ماه با ثبت مقدار ۸۹.۵ افزایش قابل توجهی داشته است و طی بیست وسه ماه گذشته از اسفند ۱۴۰۱ بیشترین مقدار خودرا ثبت کرده است.
در همین حال بدنبال افزایش شدید هزینه های تامین مواد اولیه برای صنایع «شاخص قیمت محصولات تولیدشده» نیز با عدد ۶۸.۴ بیشترین مقدار سی وسه ماهه خودرا از اردیبهشت ۱۴۰۱ ثبت کرده است.
شاخص «میزان استخدام و به کارگیری نیروی انسانی» در دی ماه، بعد از تعدیل فصلی ۵۰.۶ به دست آمده است که حدودا مشابه ماه قبل ارزیابی شده است. هرچند در دی ماه بیشتر صنایع با کاهش در میزان استخدام روبرو بوده اند. هم زمان با کاهش تولید و افزایش قیمت ارز و بالا رفتن قیمت مواد اولیه و همین طور تحمیل هزینه های ناشی از قطعی های برق، فشار هزینه های تولید افزایشی شده است و تعدادی از شرکتها برای جبران فشار هزینه های خود ناچار به کاهش نیروی انسانی طی ماه های اخیر شده اند.
از طرفی نیروی کار نیز به سبب عدم تناسب هزینه زندگی و درآمدها تمایل چندانی به اشتغال در کارخانه ها ندارند. همین طور از تابستان سال جاری در گزارش پایش ملی محیط کسب وکار، پنجمین مانع کسب وکار ازنظر فعالان اقتصادی در عرصه صنعت، «کمبود نیروی کار ماهر» گزارش شده است که باید مورد توجه قرار گیرد.
شاخص «موجودی محصول غائی در انبار» در دی ماه، بعد از تعدیل فصلی، معادل ۴۵.۸ برآورد شده است، که برای نهمین ماه متوالی از شروع سال کاهشی است. طی ماه های اخیر به سبب افزایش قیمت مواد اولیه و کمبود آن و همین طور کمبود برق و نیمه تعطیلی شرکت ها، امکان تولید در قیمت های قبلی وجود نداشته و کارخانه ها برای تامین تقاضای مشتریان، از موجودی انبار به میزان بیشتری بهره برده اند. و نوسانات ارزی و محدودیت های وارداتی نیز تامین مواد اولیه و کمبود انرژی و افزایش هزینه های آن منجر به تولید در ظرفیتهای پایین شده است.
منبع: modirsa.ir
