به گزارش مدیرسا آمریكا تلاش دارد تا با اعمال تحریم ضد صادرات گاز روسیه مانع توسعه پیوندهای راهبردی روسیه و اروپا شود اما نه تنها پیشرفت خط لوله نورد استریم ۲ متوقف نشده بلكه به بهره برداری نزدیك است.
به گزارش مدیرسا به نقل از مهر، روسیه هم اكنون با داشتن بیشتر از ۳۴ تریلیون متر مكعب ذخایر گازی و در عین حال با داشتن سهمی حدود ۲۰ درصد از صادرات گاز دنیا، بزرگترین دارنده و صادركننده گاز جهان است. از میان مقاصد صادرات گاز روسیه، اروپا بیشترین سهم را به خود مختص كرده است به صورتی كه روسیه به تنهایی بیشتر از یك سوم نیاز گاز اروپا را تأمین می كند.
به گفته كارشناسان این حجم از صادرات گاز به كشورهای اروپایی سبب می شود تا پیوندهای راهبردی عمیق و بلندمدتی بین روسیه و اروپا ایجاد شود. این مساله برای ایالات متحده آمریكا كه رقیب دیرینه و جدی روسیه به حساب می آید بسیار سنگین است، به صورتی كه شاهد تعمیق پیوندهای راهبردی روسیه با اروپایی ها است كه به لحاظ سیاسی و اقتصادی شریك و هم پیمان اوست. ازاین رو طبیعی است كه با تقویت قدرت روسیه در اروپا به شدت مخالفت ورزد و به فكر كمرنگ كردن حضور اقتصادی و سیاسی آن باشد. بر همین مبنا ایالات متحده در برهه های زمانی مختلف، تحریم ها و فشارهای خویش را بر صادرات گاز روسیه اعمال نموده كه تاكنون این تلاش ها برای او منشأ اثر واقع نشده است.
با این اوصاف اما به راستی چه عواملی سبب تحریم ناپذیری صادرات گاز روسیه به اروپا شده است؟ برای پاسخ دادن به این سؤال باید عملكرد روسیه در زمینه تجارت گاز در قبال تهدیدها و تحریم های آمریكا را مورد بررسی قرار داد.
به عنوان نمونه در سال ۱۹۵۹ میلادی، قرارداد خط لوله «برادری» بعنوان یك پروژه مشترك بین شوروی، مجارستان، چك اسلواكی، لهستان و جمهوری دموكرات آلمان منعقد شد. هر كدام از این كشورها و دیگر كشورهای اروپایی برای رهایی از وابستگی به نفت گران قیمتی كه به كمك راه آهن آنرا وارد می كردند، از گاز پاك روسیه استقبال می كردند. روسیه به دلیل كمبود راه آهن و نداشتن تكنولوژی ساخت لوله و تجهیزات در مقیاس بزرگ، نیازمند حضور اروپایی ها بود. از طرفی دیگر اروپایی ها هم از بازار بزرگی كه به واسطه پروژه های گازرسانی روسیه برای كارخانه های تولید لوله و تجهیزاتشان بوجود آمده بود، خرسند و حتی برخی كشورها به آن نیازمند بودند. این گسترش روابط روسیه و اروپا، برای آمریكا بسیار تهدیدآمیز به حساب می آمد و آمریكا به طرق مختلف، تلاش در پیشگیری از پیشرفت این روند سریع داشت. اما با وجود همه این كارشكنی ها نخستین صادرات گاز به اروپا، به اتریش و در سال ۱۹۶۸ میلادی انجام شد.
بی محلی اروپایی ها به آمریكا
به گزارش مدیرسا به نقل از مهر، همینطور در سال ۲۰۱۴ میلادی همزمان با بحران كریمه اختلافات و درگیری بین روسیه و آمریكا به اوج خود رسید. بنابراین روسیه تصمیم گرفت تا فاز دوم خط لوله «نورد استریم» را با همكاری كنسرسیوم اروپایی با هدف افزایش حجم صادرات گاز به اروپا و همینطور كاهش وابستگی به اوكراین عملیاتی كند. این تصمیم مسكو از همان ابتدا با مخالفت جدی واشنگتن روبرو شد. تا جایی كه آمریكا كارشكنی های فراوانی را برای توقف این طرح انجام داد. در این راستا دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریكا در انتقادی بی سابقه پروژه خط لوله گازی نورد استریم ۲ را كه با بودجه ۱۱ میلیارد دلاری در حال راه اندازی است، یك سلاح ژئوپولتیك توصیف كرد و اخطار داد كه این پروژه وابستگی اروپا به گاز روسیه را افزایش خواهد داد.
بر همین اساس از كشورهای اروپایی خواست تا همكاری خویش را با روسیه در اجرای این طرح متوقف كنند، چون كه در غیر این صورت با تحریم های شدید ایالات متحده روبرو خواهند شد. اما با وجود خواست و تهدید آمریكا، كشورهای اروپایی همچون آلمان بر اجرای این پروژه كه باعث افزایش قابل توجه صادرات گاز روسیه به اروپا خواهد شد، پافشاری كردند. این طرح الان در حال اجراست و مقرر است تا آخر امسال به بهره برداری برسد.
تجربه ای كه ایران استفاده نكرد
این نگاه روسیه كه به صادرات گاز خود علاوه بر جنبه اقتصادی، از جنبه سیاسی هم می نگرد سبب شده صادرات گاز آن، هم در مرحله انعقاد قرارداد و هم در مرحله اجرا از تهدید و تحریم مصون بماند. اما متأسفانه ایران با وجود دارا بودن ذخایر عظیم گاز به امر صادرات گاز خود تنها از جنبه اقتصادی می نگرد و به منافع كشورهای طرف تقاضا توجهی نمی كند، همین امر سبب شده تا قراردادهای بزرگی همچون قرارداد خط لوله صلح به پاكستان تا به امروز متوقف بماند. برای پیشبرد امر صادرات گاز ایران به كشورهای منطقه خصوصاً پاكستان استفاده از تجارب و راهبردهایی كه روسیه در این زمینه به كار برده است می تواند بسیار راه گشا باشد.
